OKR Nedir? Şirketler İçin Nasıl Uygulanır?

Objectives and Key Results adıyla da bilinen OKR, en temel anlamıyla bir hedef belirleme çerçevesi olarak ifade edilebilir. Bu çerçeve küçük ekiplere uygulanabileceği gibi farklı hiyerarşik basamaklara sahip organizasyonlar tarafında da uygulanabilir. Temel olarak uygulanacak adımlar benzerlik gösterse de kapsama ve ölçeğe bağlı olarak uygulama açısından bazı farklılıklar olabilir.

İlk olarak 1970li yıllarda Intel’de çalışan Andrew Grove tarafından öne sürülen bu çerçeve, yıllar içerisinde Google başta olmak üzere pek çok organizasyon tarafından uygulanmıştır. İlerleyen yıllarda John Doerr’in Google’da OKR’yi uygulamasıyla birlikte bu çerçeve yaygınlık kazanmıştır. Günümüzde ise OKR, önemli bir performans yönetimi uygulaması olarak görülür. Twitter, Oracle, Amazon gibi dünyaca ünlü şirketler bu çerçeveyi kullanarak hedeflerini organize etmektedir.

Google kurucu ortağı Larry Page’in de söylediği üzere “OKR’ler bize defalarca 10 kat büyümemize yardımcı oldu. ‘Dünyanın bilgisini organize etme’ gibi çılgınca ve cesur misyonumuzu belki de ulaşılabilir hale getirmeye yardımcı oldular. Beni ve şirketin geri kalanını, en önemli anlarda, olması gereken zamanda ve rayında tuttular.”

Page’in bu sözlerine baktığımız zaman OKR yaklaşımının organizasyonun belirli bir alana odaklanmasına yardımcı olduğunu görebiliyoruz. Doğru oluşturulacak bir OKR çerçevesi, organizasyonun en karmaşık görünen hedefleri bile gerçekleştirmesine yardımcı olur.

Neden Ölçülebilir Hedefler Seçilmesi Gerekiyor?

Ölçülebilir hedefler olmadan bir organizasyonun ilerleme kaydedip kaydetmediğine dair bilgi sahibi olmak mümkün olmaz. Belirsiz hedefler veriye dayalı karşılaştırma yapmaya izin vermez. Bu nedenle özellikle hedefler ve anahtar sonuçlar çerçevesi kapsamında seçilecek hedeflerin ölçülebilir olması büyük önem taşır.

Hedefler ve anahtar sonuçlar çerçevesine daha da yakından baktığımız zaman ilk olarak “nereye gitmek istiyoruz” sorusuyla hedefin veya hedeflerin belirlenmesi gerekiyor. Birçok durumda aynı anda birden fazla hedefe odaklanmak yerine bir kerede bir hedefe odaklanmak daha faydalı sonuçlar verebilir. Kademeli olarak hedefler belirlemek ve bu hedeflere ulaşmak için çalışmak daha verimli bir yaklaşım olacaktır.

OKR çerçevesinin bir sonraki adımı ise “hedeflere ulaşıp ulaşmadığımızı nasıl belirleyeceğiz” olacaktır. İşte tam olarak bu noktada hedeflerin ölçülebilir olması büyük önem taşımaktadır. Bir organizasyonun bir hedefe ulaşıp ulaşmadığını belirlemesi için karşılaştırma ve ölçüm yapacağı iki noktaya ihtiyacı olacaktır. Hedefi gerçekleştirmeden önce bulunulan nokta referans alınarak hedefe ulaşılıp ulaşılmadığı belirlenir.

OKR Çerçevesinde Hedefler Nasıl Belirlenir?

Hedef seçimi organizasyonların başarı için kilit öneme sahip bir süreçtir. Gerçekleştirilmesi mümkün olmayan hedeflerin seçilmesi sadece organizasyonun kaynaklarını tüketmeye yol açacaktır. Bu kaynaklar finansal kaynaklar olabileceği gibi insan kaynakları da olabilir. Her ne olursa olsun bir organizasyonun gerçekleşmesi mümkün olmayan hedefler için kaynak harcaması verimli bir yaklaşım olmayacaktır. Bu noktada hedefler ve anahtar sonuçlar çerçevesinde hedeflerin organizasyonun ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde seçilmesi büyük önem taşır.

Organizasyonun seçeceği hedeflerin ileriye dönük ve organizasyonu ileriye doğru taşıyan hedefler olması gerekir. Organizasyona herhangi bir katkısı olmayan bir hedef seçimi verimsizliğe ve kaynakların boşa kullanılmasına neden olacaktır. Diğer yandan seçilecek olan hedefin kapsamlı olması da elde edilecek sonuçlar açısından önem taşıyan bir diğer nokta olarak ifade edilebilir.

Hedef belirleme sürecinde dikkat edilmesi gereken diğer bir nokta ise seçilen hedefin açıkça belirtilmesidir. Aynı zamanda hedef ve sonuç belirleme aşamasında organizasyonun vizyonu ve misyonu da dikkate alınmalıdır. Vizyon ve misyondan bağımsız belirlenecek hedefleri ve sonuçları gerçekleştirmek mümkün olmayacaktır.

OKR Çerçevesi Hangi Faydaları Sağlar?

Hedefler ve anahtar sonuçlar çerçevesi organizasyonlara çeşitli faydalar sağlar. Organizasyonlar bu çerçeveyi kullanarak aşağıda yer alan kazanımları elde edebilirler:

• Çalışan ve organizasyon arasında ortak bir nokta oluşturmaya izin verir.
• Çalışanın ve organizasyonun hedeflerini hizalamasına izin verir.
• Çalışan hem kendi hedeflerini hem de organizasyonun hedeflerini karşılamak için çalışacağından dolayı çalışan bağlılığında artış yaşanır.
• Hem çalışanların hem de ekiplerin tek bir alana odaklanarak odaklandıkları bu alanda başarı elde etmek için çalışmasını sağlar.
• Çalışanlar ve ekipler arasındaki işbirliğine artış yaşanır.
• İşbirliğinin artmasını sağlamak için çalışanlar arası ve ekipler arası iletişimde artış yaşanır.
• Çalışan verimliliğinde artış yaşanır.
• Organizasyon verimliliğinde artış yaşanır.
• Tüm organizasyon boyunca başarı odaklı bir yaklaşımın benimsenmesi sağlanır.
• Hem ekip içerisinde hem de organizasyon içerisinde ortak stratejiler ve ortak bir çerçeve oluşturulur.

OKR Nasıl Değerlendirilir?

Anahtar sonuçların değerlendirilmesinde izlenecek iki yoldan bahsetmek mümkündür. Bu yöntemler sayısal anahtar sonuçlar ve mantıksal anahtar sonuçlar olmak üzere ikiye ayrılır.

Sayısal anahtar sonuç: Bu yöntemde hedeflerle ilişkilendirilen sonuçlar 0 ila 100 arasında bir değer alır. Sayısal anahtar sonuçlar, sonuçların daha esnek değerlendirilmesine imkan tanır. Bu noktada anahtar sonuç 80 gibi bir değer aldığında oldukça başarılı olarak kabul edilebilir. Diğer yandan 20 değerini alan bir anahtar sonuç ise başarısız olarak kabul edilecektir.

Mantıksal anahtar sonuç: Sayısal anahtar sonucun aksine mantıksal anahtar sonuç sadece 1 ve 0 değerlerine göre değerlendirilir. 1 değerine sahip olan bir sonuç başarılıyken 0 değerine sahip olan bir sonuç ise başarısız olarak değerlendirilir. Bu değerlendirme yöntemi puanlama konusunda esnek değildir. Aynı zamanda bu değerlendirme yöntemi sonucun kısmi başarılı ya da kısmi başarısız olmasına da bakmaz.

Organizasyonun yapısına ve hedeflerine bağlı olarak her iki OKR değerlendirme yöntemi de kullanılabilir.

OKR Hangi Sektörlere Uygulanabilir?

OKR’nin uygulama alanları açısından herhangi bir sınırlama bulunmaz. Birçok durumda hedefler ve anahtar sonuçlar yaklaşımı özünü koruyarak farklı sektörlere uygulanabilir. Hedefler ve anahtar sonuçlar temelde bir metodoloji olduğu için sektörden bağımsız bir şekilde uygulanabilir.

Örneğin bir basketbol takımı OKR yaklaşımını uygulayabileceği gibi çok uluslu bir şirket de OKR yaklaşımını uygulayabilir. Basketbol takımı ve çok uluslu şirket söz konusu olduğunda hedefler ve anahtar sonuçlar farklılık gösterecek olsa da temel yaklaşım aynı kalacaktır.

Genel olarak bakıldığı zaman tüm bu faydalar birbiriyle yakından ilişkilidir. OKR sayesinde ekip ya da çalışanlar tek bir hedefe odaklanma imkanı yakalarlar. Tek bir hedefe odaklanma, o hedeften istenilen sonuçların elde edilmesine imkan tanır. Aynı zamanda herkesin tek bir hedefe odaklanarak bu hedefi gerçekleştirmek için çalışması, süreçte yaşanabilecek sorunlara karşı hızlı aksiyon almaya izin verir. Bu da ekibin ya da organizasyonun çeviklik kazanmasına izin verir.

Diğer yandan hedefe odaklı çalışmak çalışanlar arasında iş birliğini de geliştirmeye yardımcı olur. İş birliği aynı ekip içindeki çalışanlar arasına gelişebileceği gibi farklı departmanların iş birliğine dayanan bir çalışmada departmanlar arasında da gelişebilir. İş birliğini gelişmesi ise hem çalışanlar hem de departmanlar arasındaki açık iletişime bağlıdır. Ekip üyeleri ve departman üyeleri hedeflere ulaşmak için yapmaları gerekenleri açık ve tüm detaylarıyla tanımlarlar.

Buna ek olarak iş birliği ve açık iletişim aynı zamanda çalışan katılımını da desteklemeye yardımcı olur. Birçok durumda çalışanın kişisel hedefleriyle organizasyonun hedefleri hizalandığı için çalışan bu hedeflere ulaşmak adına daha fazla çaba göstermeye istekli olacaktır.

Çalışanın hedefe odaklı bir şekilde ilerlemesi de hem kısa vadede hem de uzun vadede verimlilik üzerinde olumlu etkiler yaratır. Tüm bunlara ek olarak hedefler ve anahtar sonuç yaklaşımı, ekip ya da organizasyon içerisinde gelişen süreçlerin takibini kolaylaştırır. Şeffaflık ilkesine bağlı olarak ilerleyen süreçler tüm çalışanlar ve yöneticiler için görünürlük kazanır.

OKR Çerçevesi Nasıl Uygulanmalıdır?

Hedefler ve anahtar sonuçlar çerçevesi uygulanırken belirlenecek olan hedef sayısı çerçevenin ne kadar başarılı olacağını belirler. Birçok durumda birkaç hedefe odaklanmak ve az sayıda hedef üzerinde çalışmak çok sayıda hedefe odaklanmak ve çok sayıda hedef üzerinde çalışmaktan daha faydalı sonuçlar üretir. Söz konusu hedefler olduğunda hedefleri tek tek ele almak, bu hedefleri başarmak ve daha sonra yeni hedefler belirlemek en mantıklı yaklaşımlardan birisi olacaktır. Bu durum aynı zamanda verimlilik açısından da büyük önem taşımaktadır.

Bu durumu bir örnekle açıklamak neden az sayıda hedef belirlenmesi gerektiğinin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olacaktır. Bir ekibe ay sonuna kadar gerçekleştirmesi için 5 hedef verildiğini düşünelim. Eğer bu ekip verilen 5 hedefin 4 tanesini gerçekleştirirse %80 başarı oranına ulaşacaktır. Diğer yandan aynı ekibe ay sonuna kadar gerçekleştirmesi için 10 hedef verildiğini düşünelim.  Bu sefer bu ekip verilen bu 10 hedeften 6 tanesini gerçekleştirmiş olsun. Bu durumda ekip, %60 başarı oranına ulaşmış olacaktır. Verimlilik ve başarı oranları karşılaştırıldığı zaman ilk durum ikinci duruma göre çok daha avantajlıdır.

OKR Metodolojisinin Başarıya Ulaşıp Ulaşmadığı Nasıl Ölçülür?

Tüm yöntemlerde olduğu gibi hedefler ve anahtar sonuçlar metodolojisinin başarısının da ölçülmesi gerekmektedir. Bu metodolojinin başarısının ölçümü, hedeflerin yeniden düzenlenmesi ya da yeni bir yaklaşım geliştirilmesi açısından büyük önem taşır. Birçok durumda başarısız olan bir stratejiyi ya da metodolojisi tekrar tekrar uygulamak sadece kaynak kaybına yol açacaktır. Kaynak kaybını en aza indirmek ve organizasyon verimliliğini arttırmak için uygulanan hedefler ve anahtar sonuçlar metodolojisinin de başarısını ölçmek gerekir.

OKR’nin başarısını ölçmek için uygulanan en etkin yöntemlerden bir tanesi anket yöntemidir. Bir organizasyon OKR metodolojisini uygulamadan önce ilgili ekibe, departmana ya da tüm organizasyon çalışanlarına bir ön anket uygulayabilir. Daha sonra OKR metodolojisini uygular ve uygulama sonunda da ekibe, departmana ya da tüm organizasyon çalışanlarında son anket uygular. Ön anket ve son anketten elde edilen cevaplar karşılaştırılarak metodolojinin uygulama başarısı ölçülebilir.

OKR metodolojisinin başarılı kabul edilebilmesi için %70 ya da %80 başarı oranına ulaşmak yeterli olacaktır. Birçok durumda gerçek hayatta %100 başarı gibi bir durum söz konusu değildir. Bu nedenle %70 ve üstünde elde edilen bir değer OKR için başarılı kabul edilecektir. OKR performansının %70’in altında kalması durumunda metodolojinin yeniden değerlendirilmesi ve yeni bir yaklaşım tasarlanması gerekir.

OKR Yazılımı Var Mı?

Günümüzde tüm ölçüm ve değerlendirme alanlarında olduğu gibi OKR alanında teknolojiden faydalanmak mümkün. OKR yazılımı sayesinde tüm hedefleri ve anahtar sonuçları tek bir noktadan belirlemek ve tek bir noktadan takip etmek mümkün olur. İhtiyaç duyulan tüm verilerin ve bilgilerin tek bir noktada bulunması hem ekibin hem de organizasyonun konulan hedefleri gerçekleştirmesi için oldukça önemlidir. Aynı zamanda tek bir panel üzerinden OKR metodolojisini yönetmek hem ekibe hem de organizasyona çeviklik katacaktır. Aynı zamanda çözüm ortağımız Twiser web sitesini ziyaret edebilirsiniz.

OKR Yazılımları Hangi Avantajları Sunar?

OKR yazılımı kullanmanın en büyük avantajı, bu gibi yazılımların OKR metodolojisini otomatikleştirmeye izin vermesidir. Aynı zamanda OKR yazılımı gelişmiş analitikler sayesinde hedeflerin ve anahtar sonuçların detaylı bir şekilde görülmesine de izin verir. Kullanıcılar ölçmek ve takip etmek istedikleri analitikleri belirleyerek sadece bu analitikler için veri ve raporlar elde edebilirler.

Elde edilen veriler ve analitikler için gelişmiş raporlama seçenekleri bulunmaktadır. Raporlar sayesinde önceki verileri ve önceki performansı karşılaştırmak, eksik kalan alanları tespit etmek ve gerekli düzenlemeleri yapmak mümkün olur.

Görünürlüğün arttırılmasına yardımcı olan OKR yazılımları, çalışanlar arasındaki iletişimi ve bilgi paylaşımını arttırarak ekip performansını arttırmaya yardımcı olur. Diğer yandan hangi çalışanın hangi aksiyonu aldığını görmek de mümkün olduğu için OKR yazılımları hesap verilebilirlik açısında da önemli bir rol oynar.