Na tle Unii Europejskiej Polska jest jedną z najszybciej cyfryzujących się gospodarek. Mimo to pod względem wykorzystania technologii teleinformatycznych we wszystkich sektorach gospodarki krajowy rynek nadal pozostaje daleko w tyle za europejskimi liderami. Transformacja cyfrowa wydaje się być jednak nieunikniona. Z prognoz IDC opublikowanych w 2018 r. w ramach IDC Future Scape wynika, że do 2020 roku 60% przedsiębiorstw będzie wdrażało nowe rozwiązania IT w ramach kompleksowej strategii cyfrowej . Z kolei w raporcie Gartnera Market Databook – 4Q18 można przeczytać, że wydatki firm na systemy wspomagające transformację cyfrową w 2019 r. mogą wynieść nawet 431 mld USD.
Transformacja cyfrowa – od czego zacząć?
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest transformacja cyfrowa i jakich obszarów działania przedsiębiorstw dotyczy.
- Od czego zacząć transformację cyfrową.
- Jaki jest stosunek firm do transformacji cyfrowej.
Czym jest, a czym nie jest transformacja cyfrowa?
Transformacja cyfrowa jest jednym z głównych trendów charakteryzujących przemiany zachodzące we współczesnych przedsiębiorstwach. Polega ona na wprowadzaniu i efektywnym wykorzystywaniu rozwiązań opartych na technologiach cyfrowych, dzięki czemu przedsiębiorstwa zmieniają swoje modele biznesowe, wprowadzają innowacyjne produkty lub usługi, a także wdrażają nowe metody obsługi klientów. Digital transformation (dalej DX) jest procesem kompleksowym i zintegrowanym. W efekcie transformacja wywołuje skutki obserwowane na różnych płaszczyznach działania organizacji: w sposobach pracy pracowników, funkcjonowaniu procesów czy wreszcie w metodach gromadzenia, analizowania i wykorzystywania danych.
Transformacji cyfrowej nie należy jednak mylić z cyfryzacją informacji, która stanowi zaledwie jeden z pierwszych etapów na drodze do pełnej transformacji biznesu. Cyfryzacja oznacza jedynie wykorzystanie technologii cyfrowych do obsługi procesów w firmie, np. w obszarze sprzedaży, marketingu czy produkcji. Z kolei w przypadku DX nacisk kładziony jest na to, by procesy realizowane były w sposób zintegrowany, zaś decyzje biznesowe podejmowane na podstawie najnowszych danych pochodzących z różnych źródeł.
Korzyści wynikające z transformacji cyfrowej
Kierunki i dynamika rozwoju transformacji cyfrowej uzależnione są w dużej mierze od nowych rozwiązań technologicznych pojawiających się na rynku w niezwykle szybkim tempie. W branży IT mówi się obecnie o tzw. drugiej fali cyfrowej transformacji, którą charakteryzuje coraz powszechniejsze wykorzystanie robotyki i systemów opartych na sztucznej inteligencji czy dążenie do automatyzacji procesów, które do tej pory obsługiwane były ręcznie. W ramach drugiej fali na rynku pojawiły się również takie rozwiązania jak infrastruktura konwergentna, systemy BI będące w stanie analizować w czasie rzeczywistym duże ilości danych (Big Data) czy rozwiązania oparte na technologii Internetu Rzeczy.
DX dostarcza firmom wielu korzyści. Wdrożenie nowych modeli biznesowych wspieranych przez technologie cyfrowe pozwala na optymalizację kosztów działania przedsiębiorstwa. Zwiększa się również wydajność procesów, m.in. w obszarze obsługi klienta, planowania produkcji czy zarządzania łańcuchem dostaw. Nowe rozwiązania wprowadzane w ramach strategii DX pozwalają też na lepszą integrację procesów biznesowych, m.in. poprzez agregację danych pochodzących z różnych źródeł. To z kolei korzystnie wpływa na wzrost dokładności analiz predykcyjnych, umożliwiając szybsze zaspokajanie potrzeb zgłaszanych przez rynek.
Rysunek 1. Korzyści wynikające z cyfrowej transformacji przedsiębiorstwa
Źródło: opracowanie własne
Jak rozpocząć transformację cyfrową przedsiębiorstwa?
Transformację cyfrową przedsiębiorstw wspiera wiele rozwiązań dostępnych na rynku ITC, takich jak technologie mobilne, systemy oparte na sztucznej inteligencji, Internet Rzeczy czy chmura obliczeniowa. Ich wykorzystanie nie oznacza jeszcze transformacji, ale stanowi jeden z ważniejszych etapów na drodze do pełnej cyfryzacji biznesu. Chociaż nie ma jednej uniwersalnej recepty na to, jak należy wdrażać strategię DX, to jednak proces ten warto rozpocząć od zdefiniowania celów stawianych przed transformacją cyfrową oraz określenia możliwości organizacji. Warto również przeanalizować funkcjonalność wykorzystywanych już w firmie rozwiązań IT i możliwość ich przekształcenia, tak by były bardziej wydajne.
Przeprowadzona analiza może wskazywać na konieczność rezygnacji ze stosowania wielu rozproszonych i niezależnych systemów, będących nierzadko rozwiązaniami nierozwijalnymi, i wdrożenie systemów zintegrowanych, jak np. nowej generacji ERP. Oprogramowanie zaliczane do tej kategorii usprawnia zarządzanie procesami zachodzącymi w firmie dzięki agregacji danych pochodzących z różnych źródeł. Wdrożenie ERP doskonale wspiera również dalsze przekształcenia w modelu biznesowym, oddziałując nie tylko na procesy zachodzące wewnątrz firmy, ale również w łańcuchu dostaw czy te związane z obsługą klientów.
Coraz więcej firm zaczyna DX od chmury
Organizacje, które planują przeprowadzenie transformacji cyfrowej, często sięgają również po rozwiązania chmurowe. Aspekt ten dotyczy nie tylko wykorzystania zupełnie nowych systemów opartych na technologii cloud computing, ale również przeniesienia do chmury (publicznej lub prywatnej) tych aplikacji, które do tej pory utrzymywane były w modelu on-premise. Istotne znaczenie chmury w procesie transformacji cyfrowej potwierdzają badania rynkowe. 75% firm przebadanych we wrześniu 2018 r. przez IDC w ramach badania Challange of Change zadeklarowało, że swój dalszy rozwój opiera na strategii „cloud first”, przy czym 45% przedsiębiorstw rozważa możliwość korzystania wyłącznie z chmury, zaś 30% bardziej skłania się ku zastosowaniu modelu mieszanego. Zdaniem ekspertów z IDC największy wzrost spodziewany jest w segmencie usług oferowanych w modelu SaaS, które na koniec 2018 r. posiadały aż 2/3 udziałów w całkowitych wydatkach ponoszonych przez firmy na rozwiązania dostępne w ramach chmur publicznych.
Popularność chmury dobrze ilustrują również wyniki badań przeprowadzonych przez firmę konsultingową Panorama, przedstawione w raporcie 2018 ERP Software Report. W badaniu uczestniczyło ponad 300 organizacji z całego świata, które wdrożyły systemy ERP takie jak SAP S/4 HANA, Oracle Cloud, Microsoft Dynamics czy Infor CloudSuit. O ile w 2017 r. 67% przebadanych firm wdrażało systemy ERP w modelu on-premise, o tyle w 2018 r. 85% przedsiębiorstw decydowało się już na rozwiązania chmurowe, ze szczególną przewagą tych oferowanych w modelu SaaS. Tak duża różnica, zdaniem ekspertów z firmy Panorama, wynika po pierwsze z tego, że firmy są coraz bardziej świadome korzyści wynikających z zastosowania technologii cloud computing, zaś po drugie z tego, że czołowi dostawcy oprogramowania ERP coraz mocniej inwestują w chmurowe wersje systemów.
Rysunek 2. Rodzaje oprogramowania ERP wdrażanego przez firmy w 2017 i 2018 r. – badanie zrealizowane w ramach 2018 ERP Software Report
Źródło: Panorama Consulting Solutions, 2018 ERP Software Report
Transformacja cyfrowa napędza rozwój sektora oprogramowania dla przedsiębiorstw
Potrzeby związane z transformacją cyfrową stwarzają nowe wyzwania, z jakimi muszą się zmierzyć producenci oprogramowania klasy enterprise. Nowoczesne systemy muszą być w stanie na bieżąco analizować dużą ilość danych, wspomagając w ten sposób kierownictwo organizacji we wdrażaniu nowego modelu biznesowego. Na te wyzwania starają się odpowiadać producenci oprogramowania, którzy doskonalą swoje systemy tak, by były one w stanie w coraz wyższym stopniu zaspokajać potrzeby przedsiębiorstw związane z cyfrową transformacją. W efekcie tego klasyczne systemy ERP zastępowane są rozwiązaniami nowej generacji, czego dobrym przykładem jest system SAP S/4 HANA.
Wspomniane rozwiązanie to inteligentne oprogramowanie klasy ERP oparte na platformie bazy danych SAP HANA, która dzięki technologii in-memory pozwala na przetwarzanie danych w czasie rzeczywistym. Jego wyróżnikiem jest wysoka elastyczność, wynikająca z możliwości instalowania nowych rozwiązań ważnych z perspektywy obsługi procesów zachodzących w firmie. Pomimo zaawansowanych technologii, na których opiera się to rozwiązanie, jego obsługa – dzięki zastosowaniu interfejsu opartego o SAP Fiori – jest bardzo intuicyjna i przyjazna dla użytkowników. SAP w nowej odsłonie jest sfocusowany na wydajność i intuicyjność obsługi, ale jednocześnie jego architektura uwzględnia dotychczasowy, ponad 30-letni dorobek firmy i dobre praktyki znane z systemu SAP Business Suite (określanego też mianem SAP R/3 czy SAP ERP).
System SAP S/4 HANA pozwala sprostać wyzwaniom wynikającym z cyfrowej transformacji przedsiębiorstwa i umożliwiają płynne wdrażanie nowych modeli biznesowych w różnych obszarach działania firmy. To z kolei wpływa nie tylko na wzrost produktywności, ale również podniesienie jakości procesów zachodzących wewnątrz i na zewnątrz przedsiębiorstwa.
Jak radzą sobie firmy na ścieżce transformacji cyfrowej?
Coraz więcej firm uzależnia swój rozwój od wdrożenia najnowszych technologii i przeprowadzenia transformacji własnych modeli biznesowych w oparciu o wykorzystanie tego rodzaju rozwiązań. Z badań opublikowanych w artykule Mobilize Every Function in the Organization for Digitalization i przeprowadzonych przez Gartnera w 2018 r. wynika, że 87% firm ma świadomość tego , że ich dalszy rozwój wymaga wykorzystania nowoczesnych rozwiązań IT wspierających kluczowe procesy biznesowe. Z kolei z raportu IDC zatytułowanego: Przetrwanie czy wzrost? Cele firmy w dobie cyfrowej rewolucji wynika, że 2/3 firm ze światowej listy TOP 2000 opiera swoją strategię rozwoju właśnie na przeprowadzeniu pełnej transformacji cyfrowej. Badania zrealizowane przez IDG i Insight Data Link we wrześniu 2018 r. w Stanach Zjednoczonych, w których uczestniczyło 200 organizacji gospodarczych, pokazują z kolei, że 56% przebadanych przedsiębiorstw rozpoczęło już wdrażanie cyfrowej transformacji, przy czym w przypadku 24% firm ma ona charakter kompleksowy, zaś w pozostałych 32% dotyczy ona wybranych obszarów działania. Jednocześnie 29% przedsiębiorstw rozważa przeprowadzenie transformacji IT w najbliższym czasie, chociaż nie rozpoczęło jeszcze żadnych działań w tym kierunku.
Rysunek 3. Działania związane z cyfrową transformacją przedsiębiorstw – badanie IDG i Insight Data Link z września 2018 r.
Źródło: IDG i Insight Data Link, The Challenge of Change: IT in Transition 2018
Digitalizacją procesów i transformacją cyfrową zainteresowane są również firmy z sektora MSP. Badania przeprowadzone przez Ricoh w 2018 r. i opublikowane w artykule Failure to innovate threatens to put a third of European SMBs out of business by 2020 wskazują, że aż 92% małych i średnich firm dostrzega korzyści wynikające z cyfryzacji procesów. Jednocześnie w co trzeciej firmie, która próbowała wdrożyć strategię digitalizacji, proces ten zakończył się niepowodzeniem. Trudności już na pierwszych etapach wprowadzenia strategii transformacji cyfrowej mogą skutecznie zniechęcać do podejmowania dalszych działań. Z tych względów przedsiębiorstwa, które planują przeprowadzenie DX, coraz chętniej korzystają z pomocy doświadczonych ekspertów.
Do takich wniosków prowadzi również analiza raportu IDG i Insight Data Link, z którego wynika, że 38% przedsiębiorstw wdrażających strategię DX decyduje się na zlecenie zadań z tym związanych firmom zewnętrznym. Z takiego wsparcia są skłonne korzystać w szczególności te firmy, które w pierwszej kolejności planują migrację swoich zasobów IT do chmury. Nie dziwi zatem fakt, że na krajowym rynku działają firmy posiadające odpowiednio przygotowane zespoły, które specjalizują się w realizacji projektów z zakresu transformacji cyfrowej. Wsparcie w tym obszarze oferuje również NTT DATA Business Solutions, zapewniając m.in.:
- pomoc w integracji urządzeń i systemów za pomocą technologii IoT (Internetu Rzeczy), a także w tworzeniu łatwych w obsłudze rozwiązań na urządzenia mobilne,
- pomoc w opracowaniu strategii BI i wykorzystaniu rozwiązań takich jak SAP Analytics,
- dostęp do środowiska IT przygotowanego pod kątem konkretnych rozwiązań biznesowych, jak np. SAP Cloud Platform,
- wsparcie we wdrażaniu SAP S/4HANA i migracji istniejących instalacji na SAP HANA i SAP S/4HANA.
Czy polskie firmy są gotowe na transformację cyfrową?
Polska podobnie jak wiele rynków europejskich pod względem transformacji cyfrowej znajduje się w okresie przejściowym. Coraz więcej firm wkracza na ścieżkę cyfryzacji biznesu, ale działania te często mają charakter fragmentaryczny i dotyczą tylko wybranych aspektów działania przedsiębiorstwa. iTwiz, twórca raportu iTwiz Best 100 z 2018 r., jako jedną z głównych barier w transformacji cyfrowej wskazują nadal zbyt mały poziom wiedzy użytkowników końcowych na temat tego, w jaki sposób rozwiązania cyfrowe można w praktyce wykorzystać w ich organizacjach. Nie ulega jednak wątpliwości, że ze względu na szereg korzyści, jakie niesie ze sobą DX, wdrożenie tej strategii dla wielu firm jest koniecznością. Dlatego też planując strategię rozwoju przedsiębiorstwa, zamiast pytać „czy”, lepiej odpowiedzieć na pytania „kiedy” i „w jaki sposób” rozpocząć proces transformacji cyfrowej.