Toekomstbestendig ondernemen in de aardappelketen

De aardappelsector staat voor de taak om maximale output te realiseren met minimale input. Duurzaamheid wordt steeds belangrijker, schreven wij in het visiedocument ‘De Aardappel in 2037’. Carolien Gadella-van Wersch van adviesbureau Double Purpose deed daar tijdens onze toekomstsessie in maart nog een schepje bovenop. Toekomstbestendig ondernemen is een múst om te overleven, ook in de aardappelsector. Hoe dat precies zit en hoe u dat aanpakt, leggen Carolien en Marcel Pothof van NTT DATA Business Solutions u graag uit.

Zware belasting van de bodem niet zonder risico’s

Dat duurzaam ondernemen – of liever gezegd toekomstbestendig ondernemen – steeds belangrijker wordt, is geen hogere wiskunde. Albert Einstein zei eens: ‘Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg’. Die vlieger gaat in de aardappelsector helaas niet langer op. De jarenlange inzet van kunstmest, bestrijdingsmiddelen, monoculturen en zware landbouwmachines belasten de bodem steeds zwaarder en putten deze langzaamaan uit. Wereldwijd is 33% van onze landbouwgrond in acuut gevaar, waarschuwt FAO, de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties.

Consument eist respect voor de omgeving

Een andere belangrijke ontwikkeling is dat consumenten van ondernemers eisen dat ze met respect voor de omgeving opereren. Toen de wereld vooral draaide om winst maken, werden schadelijke neveneffecten van het productieproces stilzwijgend geaccepteerd. Dat is sterk aan het veranderen. Kinderarbeid bij kledingproductie, verzakkende huizen door de aardgaswinning, de consument pikt het niet meer. Misstanden zijn ook steeds beter zichtbaar, omdat de wereld door technologische ontwikkelingen steeds kleiner en transparanter wordt. Consumenten willen steeds beter weten hoe hun voedsel is geproduceerd en welke weg hun voedsel heeft afgelegd tot hun bord.

Toekomstbestendig ondernemen

Wereldwijd groeit hierdoor het besef dat het niet alléén draait om winst maken. Steeds meer ondernemers (en ook consumenten) houden rekening met de impact die hun bedrijfsactiviteiten hebben op het milieu en op de maatschappij. Wie een gezond bedrijf wil runnen, nu en in de toekomst, moet voldoende waarde toevoegen. Ook aan de maatschappij. Bij toekomstbestendig ondernemen horen zowel de financiële als de ecologische én de sociale balans volledig sluitend te zijn. Oftewel, minimaal evenveel waarde toevoegen als u onttrekt, zowel aan uw bankrekening als aan het milieu en de maatschappij.

In de aardappelketen

Hoe belangrijk is toekomstbestendig ondernemen in de aardappelketen? Simpel. De aardappel is hard op weg om wereldvoedsel nummer 1 te worden, dankzij de relatief milieuvriendelijke productiemethode en het hoge gehalte nutriënten. De aardappel barst van de potentie. Maar wie niet investeert in een betere teeltmethode en de bodem blijft uitputten, oogst over 20 jaar aardappels die amper voedingswaarden te bieden hebben en graaft zo in feite zijn eigen graf.

Wie op lange termijn winst wil blijven maken, moet alle balansen op orde brengen. Meer en gezonder voedsel produceren, met een lager grondstoffengebruik en minder impact op natuurlijke ecosystemen en de biodiversiteit. Een voedzame aardappel kan een belangrijke bijdrage leveren aan de oplossing van het wereldvoedselprobleem.

Sluitende businesscase als uitgangspunt

Winst maken én waarde toevoegen, voor veel ondernemers klinkt het als een onmogelijke opgave. Maar juíst het uitgangspunt dat alle drie de saldo’s positief moeten zijn, zorgt ervoor dat deze aanpak werkt. Op korte termijn is bodemverarming misschien een acceptabel neveneffect die snelle financiële winst oplevert, op lange termijn absoluut niet, omdat daardoor de andere balansen in het rood komen. Wie toekomstbestendig werkt, zal op zoek gaan naar een methode die op alle fronten rendabel is. Onder de streep moeten alle saldo’s zwarte cijfers laten zien. Alleen zo kunt u een gezond bedrijf runnen, nu en in de toekomst.

Drie balansen opmaken

Iedere ondernemer is gewend om de financiële balans op te maken. Zo’n zelfde kosten-batenanalyse kunt u maken voor de ecologische en sociale impact van uw kernactiviteiten. Welke waarde onttrekken ze aan het milieu of aan de maatschappij? En wat leveren ze op? Onder de streep moeten alle drie de saldo’s positief zijn, dat is het uitgangspunt.

Belangrijke rol weggelegd voor de technologie

Technologische ontwikkelingen helpen hierbij. Inzicht in cijfers en KPI’s zorgt voor focus en helpt om besluiten te nemen die de resultaten verbeteren. Door gegevens aan elkaar te koppelen, ontstaan belangrijke nieuwe inzichten. ‘Meten is weten’ of, zoals de Amerikanen zeggen: ‘What gets measured, get’s done’.

Zeker de ecologische footprint is steeds beter meetbaar. Neem de CO₂-uitstoot, de hoeveelheid water die verbruikt wordt in productieproces en de impact van bedrijfsactiviteiten op de biodiversiteit en vruchtbaarheid van de bodem. De sociale impact is op dit moment nog wat minder goed meetbaar. Toch leggen steeds meer bedrijven verantwoording af op dit punt. Denk aan de arbeidsomstandigheden van hun productiemedewerkers en de impact van hun activiteiten op de werkgelegenheid, wereldvoedselproblematiek en de kwaliteit van leven van de consument.

Let’s go & grow! Nu en over 20 jaar

Maak die drie balansen maar eens op en kijk hoe het voor uw onderneming uitpakt. Want toekomstbestendig ondernemen is eigenlijk vooral een kwestie van mentaal de knop omzetten en gewoon dóen. NTT DATA Business Solutions maakt zich hier sterk voor, door partijen in de aardappelketen met elkaar te verbinden en een gezamenlijke toekomstvisie te vormen voor de Aardappel in 2037.

Wij zijn benieuwd naar uw visie op toekomstbestendig werken, daarom nodigen we u uit om mee te praten in de LinkedIn-groep De Aardappel in 2037. Hét platform voor professionals in de aardappelketen om met elkaar in gesprek te gaan en inzichten te delen over de Aardappel in 2037. Meer informatie over onze visie op de aardappelketen en onze activiteiten daarin leest u op onze website.

Carolien Gadella-van Wersch is oprichter van Double Purpose. Haar advies- en inspiratiebureau stimuleert ondernemen met een dubbel doel: een gezond bedrijf runnen mét een positief effect op de samenleving. Haar ambitie is dat het als normaal wordt gezien dat geld verdienen samengaat met waarde toevoegen aan de samenleving.

NTT DATA Business Solutions Benelux wil met de juiste inzet van data en technologie de hele wereld voeden. Vanuit die ambitie verbindt NTT DATA Business Solutions professionals in de aardappelketen om de toekomst van de aardappel te co-creëren.